Là một trong những huyện có điều kiện kinh tế - xã hội rất khó khăn, địa bàn rộng, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, với nhiều tập quán còn lạc hậu trong đó có tình trạng tảo hôn. Trong thời gian qua huyện Mèo Vạc đã đẩy mạnh tuyên truyền, chỉ đạo các ngành, đoàn thể phối hợp với các xã, thị trấn tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật, lấy nòng cốt là các tổ dân vận xã, các già làng, trưởng bản, người có uy tín để tuyên truyền, vận động, thuyết phục. Qua đó, một số tập quán lạc hậu đã dần được xoá bỏ, tình trạng tảo hôn đã và đang từng bước được đẩy lùi, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, giảm tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn.
Em Thò Thị Pà, sinh năm 2008 là một trong 8 trường hợp của xã Tả Lủng trong năm vừa rồi được hỗ trợ kịp thời để tránh rơi vào cảnh tảo hôn. Cách đây vài tháng, khi mới 15 tuổi, em đã về sống ở nhà bạn trai tại xã khác. Nắm được tình hình, cán bộ địa phương đã đến từng nhà để vận động, khuyên nhủ sau đó em đã quay về sống với gia đình bố mẹ đẻ để tiếp đi học. Pà chia sẻ do còn thiếu hiểu biết, bản thân chưa nhận thức được sự vất vả khi lấy chồng sớm nên khi được cán bộ xã, thôn xuống tuyên truyền em đã về nhà; Pà cũng khuyên nhủ những bạn bè khác không nên lấy chồng sớm khi chưa đủ tuổi.. Ông Nguyễn Khắc Phố, Chủ tịch UBND xã Tả Lủng cho biết: Với phương châm mưa dầm thấm lâu, dần dần nhận thức của người dân đã thay đổi. Nếu như trước đây, khi cứ mỗi dịp sau tết cả xã Tả Lủng thường có trên 10 vụ tảo hôn, nhưng từ khi thực hiện Nghị quyết 27 của BCH Đảng bộ tỉnh và khi Ban chỉ đạo phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết được thành lập, với sự vào cuộc cả hệ thống chính trị, nhất là đội ngũ người có uy tín trên địa bàn tuyên truyền trong các buổi họp thôn và đến từng hộ dân. Hiện đã không còn ghi nhận trường hợp tảo hôn mới phát sinh.
Thực hiện công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết, UBND huyện Mèo Vạc đã tích cực chỉ đạo các phòng chuyên môn phối hợp với UBND các xã, thị trấn thực hiện đẩy mạnh tuyên truyền trước, trong và sau dịp tết Nguyên đán, tại các phiên chợ với nhiều hình thức đa dạng, bằng tiếng phổ thông và biên dịch ra tiếng mông; trình chiếu bằng hình ảnh, video ngắn phản ánh về tảo hôn, kết hôn sớm, lấy dẫn chứng cụ thể các cặp tảo hôn tại các thôn, xã để nhân dân hiểu và nắm bắt được các hệ lụy từ việc tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Nhờ đó đã từng bước thay đổi tư duy của người dân trên địa bàn.
Trong năm 2023 toàn huyện có tổng số 34 cặp tảo hôn, trong đó trường hợp học sinh tảo hôn 24 người; khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu tảo hôn UBND các xã đã chỉ đạo các ngành, đoàn thể tuyên truyền vận động lập biên bản vi phạm hành chính và trục xuất các trường hợp tảo hôn về địa phương. Ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền Huyện cũng tập trung chỉ đạo phát triển kinh tế, xã hội, quan tâm đầu tư các công trình hạ tầng thiết yếu như: giao thông, trường học, trạm y tế, hỗ trợ phát triển sản xuất nhằm nâng cao tính văn minh, ổn định đời sống.
Trong thời gian tới huyện Mèo Vạc tiếp tục đa dạng hóa nội dung, hình thức truyền thông, xây dựng các thông điệp truyền thông ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ về phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Tăng cường công tác tuyên truyền miệng. Phát huy vai trò của các già làng, trưởng bản, người uy tín trong cộng đồng tham gia tuyên truyền, giáo dục, vận động thanh thiếu niên không tảo hôn, lồng ghép nội dung phòng, chống tảo hôn vào sinh hoạt cộng đồng, lễ hội văn hóa, hương ước, quy ước và thiết chế văn hóa của cộng đồng, tiêu chuẩn thôn, bản, gia đình văn hóa. Ứng dụng internet, mạng xã hội trong tuyên truyền, vận động phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống qua đó góp phần xoá đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế, xã hội địa phương.
