1. Đặc điểm lịch sử: Huyện Mèo Vạc trước đây là xã Mèo Vạc thuộc huyện Đồng Văn cũ. Ngày 15/12/1962, tại Quyết định số 21/1962/QĐ - CP đã chia tách huyện Đồng Văn thành 3 huyện, bao gồm: Yên Minh, Mèo Vạc, Đồng Văn. Như vậy, về mặt Nhà nước, huyện Mèo Vạc được thành lập chính thức ngày 15/12/1962.
Trong suốt hơn 50 năm thành lập, huyện Mèo Vạc đã nhiều lần thay đổi tên và địa giới hành chính các xã. Để đáp ứng yêu cầu phát triển của toàn huyện nói chung, ngày 20/08/1999 theo Quyết định số 74/1999/QĐ - CP của Chính phủ đã phê chuẩn thành lập thị trấn Mèo Vạc và tháng 10/2005 xã Niêm Tòng được thành lập mới. Đến nay toàn huyện có 01 thị trấn và 17 xã.
Với những thành tích đã đạt được trong 50 năm qua, năm 2002 huyện Mèo Vạc được Chủ tịch nước công nhận là huyện « Anh hùng trong thời kỳ đổi mới »; ngày 15 tháng 12 năm 2012 huyện Mèo Vạc vinh dự đón nhận "Huân chương Lao động" Hạng 3 của Chủ tịch nước.
2.Sự phân bố dân cư: Toàn huyện có 18 xã, thị trấn, 199 thôn bản, tổ dân phố với 14.627 hộ, 77.023 người, 17 dân tộc, trong đó dân tộc Mông chiếm trên 78%. Cư dân ở đây sống rải rác trên các sườn núi hoặc các thung lũng, quần tụ theo dân tộc, dòng họ. Mật độ phân bố dân cư hơn 114 người/km2